Fake AI-video’s met katten en beren gaan viraal: zo herken je AI op sociale media – VRT

Grappige of bizarre dierenfilmpjes gaan snel rond online. Met Artificiële Intelligentie (AI) worden ze nog spectaculairder: katten die beren wegjagen om een kind te verdedigen of hun baasje een muis in de mond stoppen. Maar veel van die virale beelden zijn niet echt. Vaak zit er slimme technologie achter die niet altijd even makkelijk te herkennen is. We delen enkele tips.
Hoe herken je een AI video? Let vooral op:
Watermerken die zichtbaar zijn
Vreemde of onlogische tijdsaanduidingen in de video, bijvoorbeeld bij bewakingsbeelden
Onlogische details
Door de komst van Sora 2, de nieuwste AI-videogenerator van OpenAI, wordt het genereren van hyperrealistische AI-beelden nog gemakkelijker. De app werd begin oktober gelanceerd in de Verenigde Staten en Canada, en is voorlopig nog niet beschikbaar in ons land. Maar ook bij ons duiken er AI-beelden op op onze sociale media.
Lees ook
Hoe AI-beelden nog moeilijker te onderscheiden worden van echt: Sora 2, de nieuwe videogenerator van OpenAI
Deze video kreeg op TikTok al meer dan 10 miljoen views. We zien bij deze video een AI-logo verschijnen, namelijk die van Sora. De video zou bewakingsbeelden tonen waarop we enkele heldhaftige katten zien die een baby beschermen tegen beren of wolven.
De meeste AI-programma’s plaatsen een watermerk met hun logo op de gegenereerde video’s. Dat is vaak de meest eenvoudige manier om AI te herkennen.
Maar ook als je geen watermerk ziet, kan het beeld gemaakt zijn met Artificiële Intelligentie. Gebruikers kunnen het logo namelijk wegknippen of met speciale tools verwijderen.
Het gebruik van zogenoemde bewakingsbeelden wordt wel vaker toegepast. Dat zulke beelden van lagere kwaliteit zijn, is normaal. AI neemt die eigenschap over, waardoor details minder zichtbaar worden en je er dus sneller intrapt.
Let er ook op dat grappenmakers ook een watermerk kunnen toevoegen aan een video die wél echt is. Maar voorlopig blijft de verspreiding van die video’s nog beperkt.
Conclusie:
Deze compilatievideo van heldhaftige katten werd gegenereerd met AI, dat zien we aan het watermerk van Sora.
De bewering dat dit een echte video is, is dus onwaar. 
In deze video zien we een wat wansmakelijk beeld van een kat die een muisje in de mond van een slapende man legt. Er verschijnt een vreemde tijdsaanduiding, die loopt soms achteruit of slaat seconden over. Ook bij de vorige video waar een kat een beer en wolf trotseert, verraadt de tijdsaanduiding dat het om AI gaat. Na de 60e seconde verschijnt er geen nieuwe minuut, maar loopt de teller gewoon door naar 61.
Gaat het om bewakingsbeelden maar zie je geen tijdsaanduiding in de hoek? Met Google Lens kan je soms een eerdere versie van de video opsporen. Soms blijkt dat een fragment is bijgeknipt, terwijl de originele versie nog een tijdsaanduiding bevat die duidelijk maakt dat het om AI gaat.
We zien niet meteen een watermerk, toch zien we wel sporen van een mogelijk watermerk dat werd weggehaald. Op een bepaald moment, vlak voordat het muisje in de mond van de man wordt gelegd, zie je een wazig stuk rechts. Daar stond hoogstwaarschijnlijk eerst een watermerk dat is weggewerkt.
Conclusie:
De video van een kat die een muis in de mond van een slapende man legt, is gegenereerd met AI. Dat zien we aan de vreemde tijdsaanduiding in de hoek.
De bewering dat dit een echte video is, beschouwen we daarom als onwaar.
Een video die op TikTok al meer dan 44 miljoen keer bekeken is, toont bodycambeelden van een politieagent die een oudere vrouw bij haar voordeur met een beer aantreft. Terwijl de vrouw het dier eten geeft, legt de agent uit dat dit verboden is. We zien hier opnieuw een watermerk van Sora, maar er zijn ook nog enkele details die aantonen dat de video werd gegeneerd met AI. 
De vrouw houdt een lepel vast die op een vreemde manier vervormt. Achter haar loopt een lijn, misschien bedoeld als een tak, maar die beweegt onnatuurlijk met haar mee. Links zien we een ketting, vermoedelijk de ketting die de beer zou moeten vasthouden, al is die nergens met de beer verbonden en volgt ze eveneens de beweging van de vrouw.
Conclusie:
Op sociale media circuleert een video waarin een oudere vrouw een beer voedert voor haar huis. De video werd gegeneerd met AI, dat zien we aan het watermerk en enkele onlogische details.
De bewering dat dit een echte beelden zijn van een oude dame die beren voedert, beoordelen we dan ook als onwaar.
Door de hoeveelheid aan AI-beelden gaan we steeds vaker twijfelen aan de realiteit. Deze video van Russische reisblogger en fotograaf Vadim Makhorov ging recent viraal. We zien ijsberen die een weerstation op het Koljoetsjin-eiland in Rusland hebben overgenomen. In de reacties twijfelen mensen aan de echtheid. Maar Makhorov zelf reageert dat het geen AI is.
Wanneer we op YouTube zoeken op de naam van het eiland vinden we zelfs beelden van december 2021 terug van de ijsberen bij hetzelfde weerstation. Het lijkt weinig waarschijnlijk dat AI-beelden in 2021 al zo geavanceerd konden zijn.  
Nog een argument dat we in de reacties zien, is dat het gedrag van de ijsberen vreemd zou zijn. Ijsberen zouden namelijk afgezonderd wonen en niet samenkomen.
Volgens poolbioloog Maarten Loonen (Rijksuniversiteit Groningen) klopt het niet dat ijsberen nooit samenkomen: "In de meeste gevallen gaan ze elkaar uit de weg, maar er kunnen wel aantrekkingspunten zijn. Als er bijvoorbeeld een dode walvis ligt, kan je plots vijf tot tien ijsberen zien. Hier kon beschutting een aantrekkingspunt zijn."
Conclusie:
Op sociale media circuleert een video van ijsberen die een weerstation op het Koljoetsjin-eiland in Rusland overnemen. In de reacties twijfelen mensen aan de echtheid van de video.
De maker van de video zegt zelf dat het geen AI is, oudere beelden bevestigen dat.
De bewering dat dit een echte video is, beoordelen we dan ook als waar.
Meer informatie over de factchecks van VRT NWS
Zoek je meer verhalen van VRT NWS CHECK over factchecking, desinformatie of online bedrog? Die vind je hier. 
Deze factcheck werd geschreven op basis van de informatie die beschikbaar is op het tijdstip van publicatie. Wil je weten hoe we te werk gaan bij het factchecken? Dat lees je in dit artikel. 
Heb je vragen of opmerkingen of wil je weten wie er in ons team zit? Dat lees je in dit artikel.  
Je vindt onze factchecks ook terug bij deCheckers, samen met betrouwbare factchecks van enkele andere Vlaamse en Nederlandse redacties. 
Wil je iets laten checken? Stuur ons dan een mail via [email protected].  
VRT NWS is erkend lid van het International Fact-Checking Network (IFCN) en van het European Fact-Checking Standards Network (EFCSN). 
 
Nieuwsbrief VRT NWS Ochtend
Elke ochtend het belangrijkste nieuws van de voorbije nacht en ochtend, netjes op een rij.
Lees ook

source