Tandplak wijst uit: koning Richard III had waarschijnlijk een tandvleesontsteking – De Morgen

Opnieuw heeft het skelet van de Britse koning Richard III, dat in 2012 werd ontdekt onder een parkeerplaats in Leicester, informatie prijsgegeven.
Bekend was al dat de jong gestorven koning een kromme rug had en dat hij was toegetakeld aan zijn hoofd, maar nu blijkt dat hij mogelijk ook een ernstige tandvleesontsteking heeft gehad.
Dat concluderen Britse wetenschappers na een analyse van de tandplak op het gebit van de koning. De hoeveelheid DNA die ze daarin aantroffen was buitengewoon hoog, schrijven ze in een wetenschappelijk artikel dat onlangs online is gezet. Daarmee konden ze het orale microbioom van de koning in kaart brengen: de verzameling micro-organismen die Richard III ruim vijfhonderd jaar geleden in zijn mond moet hebben gehad.
In de koninklijke tandplak vond het wetenschappelijk team veel ziekteverwekkers, waaronder de Tannerella forsythia-bacterie, een bacterie die een groot risico geeft op een chronische tandvleesontsteking. De bacterie kan in extreme gevallen zelfs het bot in de kaak aantasten.
Het skelet van Richard III is de afgelopen dertien jaar uitvoerig onderzocht. Een team van archeologen ontdekte de overblijfselen van de koning in 2012 onder een parkeerplaats in Leicester, op de plek waar ooit een abdijkerk stond. Richard III sneuvelde in 1485, op 32-jarige leeftijd, in de veldslag bij Bosworth. Wetenschappers slaagden erin om een gezichtsreconstructie van hem te maken en achterhaalden ook hoe hij aan zijn einde moet zijn gekomen.
CT-scans wezen uit dat zijn schedel was doorboord met dolken en zwaarden. De koning is vermoedelijk zijn helm kwijtgeraakt nadat hij moest afstappen van zijn paard, dat in een moeras vast was komen te zitten.
Met het nieuwe onderzoek van zijn tandplak hoopten de wetenschappers ook meer te weten te komen over het eetpatroon van de koning. Tandplak bevat immers ook DNA van voedselresten. Ze konden echter onvoldoende DNA van plantaardige of dierlijke oorsprong vinden om daarover een uitspraak te doen.
Wel is duidelijk dat het koninklijke microbioom niet erg afwijkt van wat is aangetroffen in andere tandsteenmonsters uit die tijd, van mensen die niet tot de elite behoorden. Dat duidt er volgens de wetenschappers op dat een luxe leefstijl en een weldoorvoed dieet de verzameling bacteriën, virussen en schimmels in onze mond niet substantieel veranderen. Eerder botonderzoek heeft al wel uitgewezen dat koning Richard aan het einde van zijn leven veel wijn dronk en vlees en vis at.
Om er helemaal zeker van te zijn dat de ziekteverwekkers in de mond van Richard III hem een pijnlijke mondaandoening hebben bezorgd, is nader onderzoek nodig, zegt een onafhankelijke expert in het populair wetenschappelijke blad The New Scientist. Dat kan bijvoorbeeld door uit te zoeken of zijn kaakbot is aangetast door de bacterie. Uit eerdere analyses van zijn gebit is alvast duidelijk geworden dat de koning gaatjes in zijn tanden en kiezen had.
Geselecteerd door de redactie
Op alle artikelen, foto's en video's op demorgen.be rust auteursrecht. Deeplinken kan, maar dan zonder dat onze content in een nieuw frame op uw website verschijnt. Graag enkel de titel van onze website en de titel van het artikel vermelden in de link. Indien u teksten, foto's of video's op een andere manier wenst over te nemen, mail dan naar [email protected].
De Morgen is onderdeel van DPG Media.
DPG Media NV – Mediaplein 12018 Antwerpen – RPR Antwerpen nr. 0432.306.234
© 2025 DPG Media NV Alle rechten voorbehouden.

source